Czym jest sekurytyzacja?
Poprzez pojęcie „sekurytyzacji” wierzytelności należy rozumieć transakcję, w ramach i dla potrzeb której zostaje wyodrębniony z ksiąg i majątku dotychczasowego wierzyciela zbiór aktywów finansowych, na które składają się określone wierzytelności wobec dłużników. Taki zbiór aktywów zostaje – jednorazowo bądź sukcesywnie – przeniesiony na podmiot trzeci w postaci funduszu sekurytyzacyjnego lub spółki celowej.
Podmiot celowy pokrywa wartość nabywanych aktywów środkami pochodzącymi z emisji papierów wartościowych przez ten podmiot, zabezpieczonych (dodatkowo lub wyłącznie) sekurytyzowanymi wierzytelnościami.
Z prawnego punktu widzenia sekurytyzację można określić jako transakcję mającą na celu przeniesienie wyodrębnionego i określonego zbioru wierzytelności pieniężnych, których wartość zostaje pokryta poprzez środki pochodzące z emisji papierów wartościowych emitowanych przez podmiot celowy i obejmowanych przez inwestorów.
Czym jest fundusz sekurytyzacyjny?
Fundusz sekurytyzacyjny to szczególny typ funduszu inwestycyjnego zamkniętego, którego celem jest inwestowanie w wierzytelności. Na polskim rynku funkcjonują one od 2005 roku.
Strategia inwestycyjna opiera na nabywaniu wierzytelności i odzyskiwaniu kapitału (długu), który stanowi ich podstawę. By pozyskać niezbędne finansowanie, fundusze sekurytyzacyjne emitują certyfikaty inwestycyjne, których zabezpieczenie stanowią zakupione wierzytelności. Następnie rozpoczyna się proces windykacji wierzytelności. Nie robią tego same fundusze, ale zatrudnione przez nie firmy, tzw. serwiserzy. Często są to te same podmioty, dla których dany fundusz sekurytyzacyjny został utworzony. Dzięki temu czerpią one korzyści nie tylko z tytułu wzrostu wartości objętych certyfikatów, ale również dzięki opłatom za świadczenie usług windykacyjnych. Źródłem dochodu dla TFI, które firmuje dany fundusz sekurytyzacyjny, jest opłata za zarządzanie aktywami, pobierana od nabywców certyfikatów. Fundusze sekurytyzacyjne skupiają się w dużej mierze na dokonywaniu skupu wierzytelności od takich podmiotów, jak m.in. banki, instytucje pożyczkowe, operatorzy telefoniczni czy inne podmioty generujące masowe płatności.
Fundusz sekurytyzacyjny, jest to więc dość specyficzny rodzaj funduszu inwestycyjnego zamkniętego, którego celem jest inwestowanie w wierzytelności. Tego typu fundusze są najczęściej zakładane przez podmioty mające na co dzień do czynienia z różnego rodzaju formami zadłużeń – np. firmy zarządzające wierzytelnościami lub spółki windykacyjne.
Rodzaje funduszy sekurytyzacyjnych
Na podstawie obowiązujących przepisów, fundusz sekurytyzacyjny może występować w dwóch wariantach: standaryzowanym i niestandaryzowany. Standaryzowanym na mocy prawa jest tworzony jako fundusz z wydzielonymi subfunduszami, podczas gdy fundusz niestandaryzowany może być utworzony jako fundusz z wydzielonymi subfunduszami. Na polskim rynku finansowym najczęściej można spotkać się z typem funduszy niestandaryzowanych.
Jak działa fundusz sekurytyzacyjny?
- Inicjator sekurytyzacji – to podmiot, który sprzedaje funduszowi pulę wierzytelności, np. bank, instytucja pożyczkowa, dostawca energii.
- TFI – formalnie zarządzają aktywami funduszu, lecz w praktyce jedynie tworzą fundusz i nadzorują działania serwisera
- Serwiser – podmiot zarządzający portfelem funduszu w praktyce. Serwisowanie funduszu wymaga zgody KNF. Jego zadaniem jest wyegzekwowanie zapłaty należności od dłużników. To z ich inicjatywy przeważnie tworzone są fundusze sekurytyzacyjne.
Fundusz kupuje wierzytelności z dyskontem – taniej niż ich wartość nominalna. Podczas zakupu następuje cesja wierzytelności – wierzytelność przechodzi na jej nabywcę. Nowy podmiot dokonuje windykacji a zysk pochodzący z windykacji, trafia do posiadaczy certyfikatów poprzez wzrost ich wartości.
Kto może kupić certyfikaty?
Ustawa o funduszach nie ogranicza, kto może zostać uczestnikiem funduszu standaryzowanego. Natomiast uczestnikami niestandaryzowanego mogą być:
-
- osoby prawne
- jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej
- osoby fizyczne – o ile statut tak przewiduje – pod warunkiem, że cena emisyjna certyfikatu wyniesie co najmniej 40 000 EUR.
**************************
Kancelaria Radców Prawnych Ryszewski Szubierajski Sp.k. posiada zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego na zarządzanie wierzytelnościami sekurytyzowanymi.
