1 czerwca 2020 miały wejść w życie przepisy przyznające ochronę konsumencką jednoosobowym działalnościom gospodarczym. Na mocy nowelizacji ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, termin ten został przesunięty na 1 stycznia 2021 r.
Istotą zmian będzie ochrona konsumencka przedsiębiorcy zawierającego umowę nie należącą do przedmiotu jego działalności gospodarczej. Przepisami o ochronie konsumentów zostanie zatem objęta osoba fizyczna, która zawiera z innym przedsiębiorcą umowę związaną bezpośrednio z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą lub zawodową, lecz nieposiadającą dla niej charakteru zawodowego.
Kim jest „konsument” ? W świetle przepisu Art. 22 (1) k.c. „Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.”
Jaki skutek mogą mieć zmiany obowiązujące od 1 stycznia 2021?
Do tej pory przepisy były nieostre, budzące szereg często skrajnych interpretacji. Można było np. przyjmować interpretację, w myśl której mały przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą miał takie same prawa i obowiązki jak korporacja, z często rozbudowanym zapleczem prawnym. Od 2021 roku to ma się zmienić. Zmiany w Kodeksie cywilnym i Ustawie o prawach konsumenta wprowadzą już gwarantowaną i raczej nie budzącą większych wątpliwości ochronę konsumencką dla przedsiębiorców.
Jak to będzie wyglądać w praktyce?
Ochrona będzie obejmowała trzy ważne uprawnienia konsumenckie w zakresie stosowania:
- klauzul abuzywnych (niedozwolonych);
- rękojmi za wady;
- prawa do odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa.
Zakres ochrony i przysługujących uprawnień będzie ustalany na podstawie wpisu w CEIDG. A zatem, przedsiębiorca będzie zobowiązany weryfikować kwalifikację konkretnej transakcji na podstawie kodów działalności PKD wskazanych w CEIDG. Procedura weryfikacyjna będzie dowolna, jednak za najbardziej sensowną metodę będzie można uznać odebranie oświadczenia od drugiej strony dotyczącego charakteru dokonywanej czynności. Warunkiem będzie, aby z treści zawieranej umowy wynikało, że nie jest to transakcja o charakterze zawodowym.
Do grona konsumentów, przepisy zaliczą więc przedsiębiorców, którzy co prawda zawrą umowę związaną bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą, ale nie będzie ona dla tej osoby posiadała charakteru zawodowego. Taka umowa będzie podlegała ogólnym regulacjom dotyczącym ochrony konsumentów.
Przykładowo więc, jeżeli osoba zawodowo zajmująca się usługami remontowo-budowlanymi dokona zakupu narządzi budowlanych, transakcja taka będzie traktowana na starych zasadach. Jeżeli jednak zakup będzie obejmował np. telewizor, taka osoba będzie już traktowana jak konsument.
Ochrona konsumencka dla przedsiębiorców obejmie wyłącznie przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Nie będzie dotyczyć innych kategorii przedsiębiorców, w tym również małych spółek, np. spółek jawnych czy partnerskich. Nowe przepisy nie będą miały również zastosowania dla spółek prawa handlowego.
Autor:
Bogusław Gębarowski
