W transakcjach – zarówno tych handlowych jak i poza handlowych – często nie docenia się znaczenia warunków umów. Tymczasem mogą one w istotny sposób kształtować stosunki między kontrahentami i istotnie wpływać na realizację postanowień umowy w tym także na ewentualne działania windykacyjne.
W warunkach umów zastrzegane są uprawnienia, które są szczególnie ważne. Z reguły są to zapisy dotyczące np. terminów realizacji świadczenia, właściwego prawa, właściwości sądów. Można spotkać się z zapisami, w których stosujący zastrzega sobie prawo własności rzeczy do czasu zapłaty za towar, ogranicza odpowiedzialność odszkodowawczą czy dokonuje wyłączenia możliwości zgłoszenia potrącenia wierzytelności. Częste są również przypadki dodatkowych zapisów w formie odrębnej umowy prawnego zabezpieczenia kontraktu.
W związku z obecną sytuacją wielu przedsiębiorców nie jest w stanie realizować postanowień zawartej umowy , istotne jest zatem znalezienie rozwiązań – w tym stosownych zapisów umownych – które pozwolą im uniknąć negatywnych konsekwencji związanych z niewykonaniem bądź nienależytym wykonaniem umowy handlowej przez nich samych lub ich partnerów handlowych
Co do zasady, zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego strona umowy jest zobowiązana do jej należytego wykonania, w przeciwnym razie może ponosić odpowiedzialność odszkodowawczą. Obecna zmiana sytuacji społecznej i gospodarczej nie jest przeważnie usprawiedliwieniem niewywiązywania się z obowiązków umownych.
Strony zawierające umowy – niezależnie czy będzie to umowa sprzedaży, umowa pożyczki, czy też umowa zlecenia, powinny zwrócić szczególną uwagę na warunki płatności. Jest to ważne, gdyż ich ukształtowanie może wpłynąć na sytuację finansową kontrahentów oraz ewentualną późniejszą skuteczną windykację. Niezwykle ważnym jest aby zapisy w tym zakresie były jasne i czytelne, nie budzące wątpliwości interpretacyjnych. Czytelna konstrukcja zapisów z pewnością pomoże przy ewentualnych dochodzeniu zarówno na etapie polubownym jak i sądowym.
Poza precyzyjnie określonymi warunkami płatności, warto pozyskać wszelkie możliwe dane kontaktowe – w tym adresy mailowe, telefony wraz ze stosownymi zgodami na ich wykorzystywanie – także w korespondencji procesowej. Warto przy tym pamiętać, że ostatnia nowelizacja ustawy o BIG-ach wprowadziła możliwość zastosowania korespondencji elektronicznej informującej o zamiarze dokonania wpisu do rejestru dłużników, jednak tylko pod warunkiem wcześniejszych uregulowań umownych w tym zakresie.
Biura informacji gospodarczej to instytucje gromadzące, przechowujące i udostępniające dane o nierzetelnych dłużnikach. BIG-i gromadzą także dane pozytywne na temat płatników, którzy terminowo regulują swoje zobowiązania. Ostatnia nowelizacja Ustawy z 9 kwietnia 2010, pochodzi z 13 listopada 2017 r.
Kontrahenci w dużym stopniu mogą wpływać na zakres postanowień w zawieranych miedzy sobą umowach, dopasowując ich treść do własnych potrzeb. Nie należy zatem poprzestawać na proponowanych przez drugą stronę zapisach i rozwiązaniach, ale wprowadzać swoje zapisy zabezpieczając się tym samym prze ryzykiem niewypłacalności kontrahenta.
Z zagadnieniem płatności ściśle związane są kwestie różnych form zabezpieczeń płatności. Można je klasyfikować na rzeczowe i osobowe. Zabezpieczenie chroni przed niewypłacalnością kontrahenta a głównym jego celem jest uniknięcie sytuacji, kiedy wierzyciel nie otrzyma zapłaty. Wówczas możliwa jest egzekucja komornicza np. z majątku dłużnika będącego przedmiotem zabezpieczenia kontraktu.
Wybrane formy prawnego zabezpieczenia to:
- Poręczenie
- Weksel
- Kaucja
- Poddanie się egzekucji w akcie notarialnym
- Rachunek powierniczy
- Gwarancja bankowa i ubezpieczeniowa
- Zastaw rejestrowy
- Przewłaszczenie na zabezpieczenie
- Hipoteka
Szeroki katalog prawnych zabezpieczeń kontraktów i możliwości ich zastosowania w praktyce przedstawi radca prawny Waldemar Szubert, podczas kolejnego webinarium organizowanego przez Kancelarię Radców Prawnych Ryszewski Szubierajski Sp. k. na które zapraszamy 22 października 2020 o godzinie 11.00.
Autor:
Bogusław Gębarowski
Dyrektor ds. Rozwoju Biznesu
Kancelaria Radców Prawnych Ryszewski Szubierajski Sp.k.
